เมื่อวันที่ 30 มกราคม ที่กระทรวงสาธารณสุข (สธ.) ศูนย์ข้อมูลข่าวสารด้านสุขภาพ กรณีฝุ่น PM2.5 ดร.นพ.วรตม์ โชติพิทยสุนนท์ โฆษกกระทรวงสาธารณสุขด้านการแก้ไขปัญหาฝุ่นละอองขนาดเล็ก (PM2.5) แถลงข่าวรายวันสถานการณ์ฝุ่นว่า ภาพรวมของฝุ่น PM2.5 ยึดจากเกณฑ์ความเข้มข้นเฉลี่ยของฝุ่น PM2.5 ในช่วง 24 ชั่วโมง ข้อมูล ณ วันที่ 30 มกราคม 2568 แบ่งออกเป็น 5 กลุ่มจังหวัด ดังนี้ 1.จังหวัดกลุ่มสีฟ้า คุณภาพอากาศดีมาก มีระดับความเข้มข้นของ PM2.5 ระหว่าง 0-15 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร (มคก./ลบ.ม.) วันนี้ไม่มีในทุกจังหวัด 2.จังหวัดกลุ่มสีเขียว คุณภาพอากาศดี มีระดับความเข้มข้นของ PM2.5 ระหว่าง 15-25 มคก./ลบ.ม. มี 15 จังหวัด 3.จังหวัดกลุ่มสีเหลือง คุณภาพอากาศปานกลาง มีระดับความเข้มข้นของ PM2.5 ระหว่าง 25-37.5 มคก./ลบ.ม. มี 30 จังหวัด
ดร.นพ.วรตม์กล่าวว่า 4.จังหวัดกลุ่มสีส้ม คุณภาพอากาศเริ่มมีผลกระทบต่อสุขภาพ มีระดับความเข้มข้นของ PM2.5 ระหว่าง 37.5-75 มคก./ลบ.ม. มี 31 จังหวัด เพิ่มจากเมื่อวานนี้ที่มีเพียง 15 จังหวัด ได้แก่ เชียงราย เพชรบุรี แพร่ เลย ลำปาง ชลบุรี ยโสธร สิงห์บุรี เชียงใหม่ หนองคาย สระบุรี ขอนแก่น กาฬสินธุ์ ปราจีนบุรี ลำพูน พะเยา สระแก้ว สุโขทัย ตราด สมุทรสาคร นนทบุรี น่าน กทม. ราชบุรี สมุทรสงคราม อุตรดิตถ์ สมุทรปราการ พิษณุโลก ระยอง และพิจิตร และ 5.จังหวัดกลุ่มสีแดง คุณภาพอากาศมีผลกระทบต่อสุขภาพ มีระดับความเข้มข้นของ PM2.5 ระหว่าง 75 มคก./ลบ.ม.ขึ้นไป ไม่มีในทุกจังหวัด
“ค่าเฉลี่ยฝุ่น PM2.5 ที่เกินมาตรฐานมี 31 จังหวัด แต่ยังไม่มีจังหวัดไหนที่ค่าฝุ่นเกินมาตรฐานต่อเนื่องกันเกิน 3 วัน แนวทางการดูแลสุขภาพประชาชนให้ดูตามระดับความเข้มข้นของฝุ่น สีแดงไม่มีการออกกำลังกายกลางแจ้งทำได้ แต่ 31 จังหวัดสีส้มประชาชนทั่วไปขอให้ลดระยะเวลาอยู่ข้างนอกหรือออกกำลังกาย สวมหน้ากากป้องกันฝุ่นทุกครั้งเมื่ออยู่กลางแจ้ง เลือกหน้ากากให้เหมาะสม ส่วนกลุ่มเสี่ยงพยายามจำกัดระยะเวลาอยู่ข้างนอก ถ้าเป็นไปได้ให้อยู่ภายในห้องปลอดฝุ่น ลดกิจกรรมก่อฝุ่นในบ้าน ผ่านตรุษจีนมาแล้วก็ขอให้ลดการจุดธูป เผากระดาษเงินกระดาษทอง มีอาการใดๆ ทั้งทางเดินหายใจ ผิวหนัง ฯลฯ สามารถปรึกษาแพทย์รับบริการของสาธารณสุขได้” ดร.นพ.วรตม์กล่าวขณะที่ พญ.เปี่ยมลาภ แสงสายัณห์ นายแพทย์ทรงคุณวุฒิ หัวหน้ากลุ่มงานอายุรศาสตร์ปอด สถาบันโรคทรวงอก กล่าวถึงผลกระทบต่อปอดจากฝุ่น PM2.5 ว่า ด้วยขนาดของฝุ่นละอองที่มีขนาดเล็กมาก หากเทียบกับเส้นผมแบ่ง 5 ส่วนจะได้เท่ากับขนาด 10 ไมครอน หรือ PM10 และเมื่อแบ่งออกไปอีก 4 ส่วนเป็น PM 2.5 ถือว่าฝอยมากจึงลงไปถึงเนื้อปอดได้ โดยสิ่งที่จะลงลึกเข้าไปในปอดได้ควรต้องมีขนาดเล็กกว่า 5 ไมครอน เพราะขนาดใหญ่จะไปติดบนทางเดินหายใจส่วนบนก่อน เมื่อฝุ่น PM2.5 เข้าไปสู่ปอดจะกระตุ้นการอักเสบของหลอดลมและเนื้อปอด จากนั้นร่างกายจะมีการซ่อมแซมอาจเกิดโรคหอบหืด โรคถุงลมโป่งพอง หรือเกิดการสร้างเนื้อเยื่อพังผืดขึ้นมา หรือไปกระตุ้นให้เกิดอนุมูลอิสระ เกิดการปรับตัวของเซลล์เราทำให้เกิดโรคมะเร็งได้
พญ.เปี่ยมลาภกล่าวต่อว่า จากโมเดลของการคำนวณจากงานวิจัยโดยตั้งต้นในพื้นที่มี PM2.5 สูงมากเกิน 100 มคก./ลบ.ม.ขึ้นไป ระยะเวลาได้รับค่อนข้างยาวเกินครึ่งวันขึ้นไป ซึ่งในบางเมืองเคยสูงถึง 600-700 มคก./ลบ.ม. พบข้อมูลว่า การรับ PM2.5 ที่เพิ่มทุก 10 มคก./ลบ.ม. ทำให้สมรรถภาพปอดลดลง การเจ็บป่วยเพิ่มขึ้นร้อยละ 0.38 ต่อการเจ็บป่วย หรือมีโอกาสเสียชีวิตของโรคมะเร็งเพิ่มขึ้นร้อยละ 8 ผู้ป่วยโรคปอดเพิ่มร้อยละ 6 และโรคหัวใจเพิ่มขึ้นร้อยละ 4 นอกจากนั้น เมื่อได้รับ PM2.5 ในระดับที่เกิน 20 มคก./ลบ.ม. มีโอกาสเป็นโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังเป็น 2 เท่า แต่เป็นโมเดลที่บอกไม่ได้ว่าได้รับระยะเวลานานแค่ไหน หรือระยะเวลารับต่อวันเป็นอย่างไร รับมากี่ปี เพราะเป็นโมเดลเชิงสถิติ เช่นเดียวกันก็พบว่าทำให้สมรรถภาพปอดลดลง การกำเริบในหอบหืดเพิ่มขึ้น เมื่อได้รับฝุ่นเพิ่มมากขึ้น
“อันตรายของ PM2.5 ไม่ได้เกิดเฉพาะวันที่เป็นปัญหา แต่จะมีการกระตุ้นการอักเสบอาการ ที่อาจเกิดหลังจากรับการกระตุ้นไปแล้วถึง 7 วัน เช่น รับวันนี้ อีก 3-5 วันค่อยมีอาการก็ได้ เป็นต้น ต้องเน้นย้ำประชาชนว่า เมื่อรับแล้วอาการไม่ได้เกินวันนี้ แต่เกิดหลังจากนี้ 2-3 วันได้” พญ.เปี่ยมลาภกล่าวด้าน นพ.ศุภกร ตุลย์ไตรรัตน์ นายแพทย์ชำนาญการพิเศษ โรงพยาบาลนพรัตนราชธานี กล่าวว่า ตั้งแต่ช่วงวันที่ 20-28 ม.ค. มีผู้เข้ารับบริการในคลินิกมลพิษออนไลน์ประมาณ 2,500 ราย กลุ่มที่มีอาการกำเริบจะเป็นผู้ที่มีโรคประจำตัวอยู่แล้ว เช่น ภูมิแพ้ ปอดอุดกั้นเรื้อรัง หอบหืด เมื่อสัมผัสฝุ่นอาการกำเริบได้ เช่น หอบเหนื่อย ต้องพ่นยา เสมหะเปลี่ยนสี จากข้อมูลพบว่า เขตสุขภาพที่ 4 หรือปริมณฑล และเขตสุขภาพที่ 13 กรุงเทพฯ มีผู้มาใช้บริการสูง โดยสูงสุดอยู่ที่ กทม. ตามด้วยปทุมธานี และอุดรธานี ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง มาด้วยอาการรุนแรงอยู่ที่ร้อยละ 31.2 เช่น แน่นหน้าอก หายใจลำบาก หายใจมีเสียงวีด เหนื่อยง่าย หลักๆ เป็นกลุ่มทางเดินหายใจมีอาการมากที่สุด ระดับปานกลางร้อยละ 43.8 และเล็กน้อยร้อยละ 14.6
นพ.ศุภกรกล่าวว่า การเข้าถึงคลินิกมลพิษออนไลน์สามารถแอดไลน์ไอดี @PM2.5 จะมีเมนูให้เลือกได้ เช่น การตรวจสอบค่าฝุ่น วันไหนที่ฝุ่นบริเวณนั้นสูงเกินค่ามาตรฐานจะมีการแจ้งเตือนไลน์ขึ้นมาว่าวัดได้เท่าไร ควรปฏิบัติตัวอย่างไร, ประเมินอาการและให้คำแนะนำเบื้องต้น, การพบแพทย์ผ่านคลินิกมลพิษออนไลน์ จะลิงก์กับหมอพร้อมจองผ่านออนไลน์ได้ว่าจะเข้าโรงพยาบาลไหนที่สะดวกที่จะไปหรือใกล้บาน วิดีโอคอลไลน์คุยกับแพทย์ รพ.นพรัตนฯ ได้ อยู่ที่ว่าจะเลือกจองไปพบที่โรงพยาบาลหรือวิดีโอคอล และติดตามข้อมูลข่าวสารจะมีข้อมูลความรู้ฝุ่น PM2.5 คืออะไร อันตรายร้ายแรงอย่างไร พร้อมมีแบบสำรวจความรอบรู้ว่าเรามีความรอบรู้ PM2.5 มากน้อยแค่ไหนด้วย
อ่านข่าวต้นฉบับได้ที่ : แพทย์ ชี้อัตรายจากฝุ่นPM2.5 อาจไม่ได้เกิดทันตา แต่มีผลกระทบช้าไปได้ถึง 5 วัน แถมเพิ่มโอกาสเจ็บป่วยถึง 0.38%
– Website : https://www.matichon.co.th